بایەخی پەروردەی منداڵان لە هەموو وڵاتێکدا یەکێک لە سەرووترین پلانە سەرەکییەکانە. لە هەموو وڵاتان‌دا منداڵان پەروەردە دەکرێن هەتا داهاتووی وڵاتەکەیان بنیات بنێن، پرسیار ئەوەیە کە لە ئێران منداڵان بۆ بنیاتنانی کامە داهاتوو پەروەردە دەکرێن؟
بۆ کۆماری ئیسلامی ستراتیژی پاراستنی سیستمی سیاسیی وڵاتە، سیستمی سیاسیش پاراستنەکەی بەندە بەوەی نەوەیەکی گوێ‌لەمست و جێبەجێکاری بێ پرسیاری لەبەردەست بێ، هەتا بتوانێ بزووتنەوە و ناڕەزایەتییە نێوخۆییەکانی پێ سەرکوت بکا و هێزی چەکداری مەیدانیی بۆ بەرەکانی شەڕ لە دەرەوەی سنوورەکانی خۆی، لە یەمەن‌ڕا بگرە هەتا دەگاتە عێڕاق و سووریە و لوبنان هەبێ. ئەو نەوەیەش دەبێ لە منداڵییەوە باری بێنێ، شتێک کە کۆماری ئیسلامیی بەرنامەی وردی بۆی هەیە.
ڕەنگدانەوەی پەروەردەی ئیدۆلۆژیک لە کتیبە دەرسییەکان لە هەموو قۆناغەکانی خوێندن، دروستکردنی دەیان دەزگا و رێکخراوی ئیدلۆژۆیک لە نێو سیستمی خوێندن و پەرورەدە و، دەستنیشانکردنی زۆر ماف و ئیمتیاز و پێدانی بەو قوتابییانەی پێملی ویست و داواکانیان بن، ئەوانە بەشێک لەو سیستمەن کە بۆ ڕاکێشانی منداڵان بۆ لای حاکمییەت و شۆردنەوەی مێشکی منداڵان بەکاریان دێنن.
بردنی زۆرەملێی منداڵان بۆ زۆر گەشتی ئیدۆلۆژیک لەژێر ناوی جۆراوجۆری وەک “کاروانی راهیانی نور” یەک لەوانە و ئەو هەوڵانە لەمساڵ‌دا لەژێر ناوی “وەرزی ڕابوون”زیاتر پەرەیان سەندوە.
کاتێک چاوت بە ئوڕدووگایەکی لەو چەشنە دەکەوێ کە تێیدا منداڵانی قوتابی بەو ڕیکلام و بانگەشانە گۆش دەکرێن، بۆت دەردەکەوێ چەندەیان سەرمایە بۆ داناوە و زیاتر لە قوتابخانە و ناوەندەکانی فێرکاری پێیان ڕادەگەن.
لەو گەشتە سیاسی و ئیدۆلۆژیکیانەدا منداڵان لەگەڵ چەمکەکانی خۆبەکوشتن‌دان و خەبات دژی ئیمپریالیزم و پیرۆزییەکانی ڕێژیم ئاشنا دەکرێن و هیندەیان بەگوێ‌دا دەخوێنن هەتا لێیان بکەن بە باوەڕ، تەنانەت فێریان دەکەن وەسیەتنامەکانیان بنووسن.
پرسیار ئەوەیە منداڵان کە دەبێ لە کەشێکی کراوە و پڕ گەشە و نەشەدا گەورە بکرێن و باشترین ئیمکانات و پێڕاگەیشتنیان لە وڵاتێکی دەوڵەمەندی وەک ئێراندا هەبێ و بۆ داهاتووی ئەو وڵاتە پەروەردە بکرێن، بۆچی دەبێ بۆ شەڕ و کوشتنیان ئامادە بکەن؟ بۆ دەبێ هەست و نەستی منداڵان لەو تەمەنەوە بە هەندێ داڵغەی وەک شەڕ، وێرانی، کوشتن، وەسیەتنامە و کوژرانەوە خەریک بکرێ.
ئەو بەرنامە و هەوڵانە تەنانەت پێچەوانەی ڕێوشوێنە جیهانییەکانیشن.
ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ساڵی 2002ی زاینییەوە ڕۆژی 12ی فێورییەی هەموو ساڵێکی بە ناوی ڕۆژی ” منداڵانی سەرباز” ناودێر کردوە و لە هەموو وڵاتانی ئەندام لەو رێکخراوەیەی ویستووە لە چەکدارکردنی منداڵان و بەکارهێنانی منداڵان بۆ کردەوەی سەربازی خۆببوێرن. بەڵام ئەوەی لە ئێران دەیبینین ڕاست پێچەوانەی ئەو ڕاسپاردەیە و ڕێک گۆشکردنی منداڵان بە بیری شەڕانخێوی و کوشتار و تێکدانە.
دیارە ئێران لە ساڵی 2010 دا پڕۆتۆکۆلی هاوپێچی جاڕنامەی جیهانیی مافی منداڵان لە بارەی قەدەغەکرانی بەشدارکردنی منداڵان لە تێکهەڵچوونە سەربازییەکانی ئیمزا کردوە، بەڵام ئێستاش منداڵان لەو وڵاتە لە ئوڕدووگا سەربازییەکاندا مەشقیان پێدەکرێ و فێری شەڕ و تێکهەڵچوونی سەربازی دەکرێن.
* سەرچاوە:دوێچەوەلە، دەنگی ئاڵمان
