فارسی
English
کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد
کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا
دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە
عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا
دەسبەسەرکردنی سێ هاونیشتمانیی خەڵکی شنۆ
محەممەد شێخاڵی لە دەسبەسەرکراوانی بزووتنەوەی ژینا، بە مەبەستی جێبەجێکرانی حوکمی بەندکرانەکەی، ڕەوانەی بەندیخانە کرا
دوو مامۆستای کوردی سوننە، بە دوو ساڵ بەندکرانی هەڵپەسێردراو و ٢٠ ملیۆن تمەن سزای نەختی حوکم دران
دوو برای خەڵکی بۆکان دەسبەسەر کران
محەممەد دانیالی چالاکی فەرهەنگیی خەڵکی ئاودانان، مانی لە خواردن گرت
پشتڕاستکردنەوەی حوکمی دەرکردنی "سومەیە ئەختەرشومار" لەلایەن لقی پێداچوونەوەی دیوانی عیداڵەتی ئیداری
  • دەسپێک
  • کۆڵبەر و کاسبکار
  • بەندکراوان
  • سێدارە
  • بابەتەکان
    • هەواڵ
    • بانکی زیندانیان
    • بەڵگە و دۆکیومێنت
    • چاونیوز
    • ڕاگەیەندراو
    • وتووێژ
    • وێنە
    • فیلم
    • وتار
  • لەبارەی ئێمە
  • پێوەندی
Menu
  • دەسپێک
  • کۆڵبەر و کاسبکار
  • بەندکراوان
  • سێدارە
  • بابەتەکان
    • هەواڵ
    • بانکی زیندانیان
    • بەڵگە و دۆکیومێنت
    • چاونیوز
    • ڕاگەیەندراو
    • وتووێژ
    • وێنە
    • فیلم
    • وتار
  • لەبارەی ئێمە
  • پێوەندی
کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد
کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا
دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە
عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا
دەسبەسەرکردنی سێ هاونیشتمانیی خەڵکی شنۆ
محەممەد شێخاڵی لە دەسبەسەرکراوانی بزووتنەوەی ژینا، بە مەبەستی جێبەجێکرانی حوکمی بەندکرانەکەی، ڕەوانەی بەندیخانە کرا
دوو مامۆستای کوردی سوننە، بە دوو ساڵ بەندکرانی هەڵپەسێردراو و ٢٠ ملیۆن تمەن سزای نەختی حوکم دران
دوو برای خەڵکی بۆکان دەسبەسەر کران
محەممەد دانیالی چالاکی فەرهەنگیی خەڵکی ئاودانان، مانی لە خواردن گرت
پشتڕاستکردنەوەی حوکمی دەرکردنی "سومەیە ئەختەرشومار" لەلایەن لقی پێداچوونەوەی دیوانی عیداڵەتی ئیداری
کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد
کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا
دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە
عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا
دەسبەسەرکردنی سێ هاونیشتمانیی خەڵکی شنۆ
محەممەد شێخاڵی لە دەسبەسەرکراوانی بزووتنەوەی ژینا، بە مەبەستی جێبەجێکرانی حوکمی بەندکرانەکەی، ڕەوانەی بەندیخانە کرا
دوو مامۆستای کوردی سوننە، بە دوو ساڵ بەندکرانی هەڵپەسێردراو و ٢٠ ملیۆن تمەن سزای نەختی حوکم دران
دوو برای خەڵکی بۆکان دەسبەسەر کران
محەممەد دانیالی چالاکی فەرهەنگیی خەڵکی ئاودانان، مانی لە خواردن گرت
پشتڕاستکردنەوەی حوکمی دەرکردنی "سومەیە ئەختەرشومار" لەلایەن لقی پێداچوونەوەی دیوانی عیداڵەتی ئیداری
وانەکانی مافی مرۆڤ بەشی (٢٦) شاروخ حەسەنزادە

وانەکانی مافی مرۆڤ بەشی (٢٦) شاروخ حەسەنزادە

  • نووسەر IKHRC
  • ڕێکەوت: 2021-03-12
  • کات: 07:51

درێژەی بەشی بیست و پێنج…

١. لەسەرەتاوە هەتا دەسپێکی سەدەکانی ناوەڕاست.
ئەم خولە درێژترین و لەهەمان کاتدا سەرەکیترین دەورانی مێژوو لەخۆ دەگرێ کە بە سەرەتای چاخی مرۆڤایەتیش ناسراوە. زۆرێک لە ڕەگ و بنجی مێژووی مافەکانی مرۆڤ لەم سەردەمەدا دەست پێدەکات و دەگوورێ، دەرکەوتن و خولقاندنی یەکەم دەستنووسەکانی مرۆڤ لە پەنا دەرخستنی پەروەردەی مافی مرۆڤی ئایینە خوایەکان لەم چاخەدا بەرچاو دەکەوێ.
وەک لە سەرچاوەکانی مێژوودا باس دەکرێ یەکەم کەس “حاموڕابی” خونکاری مەزنی بابیلۆنییەکان(١٧٩٢-١٧٥٠پ.ز) بوو کە لە ساڵی ١٧٣٠ی بەرلە زایین لە ٢٨٢ بڕگە دا یەکەم دەقی حقوقی و یاسایی نووسیوە، ئەم نووسراوەیە بە پێی ئەوەیکە لە چوراچێوەی دابودەستوور و ڕێسای دەستەڵات بەسەر پێوەندییە مرۆڤییەکان نووسراوە دەکرێ دەگەڵ مافەکانی مرۆڤی ئەمڕۆ پێک بگرین. بەتایبەت لە ٦١٣ بڕگەی تایبەت بە لایەنی حقوقی و پشتیوان لە مافی مرۆڤ باسی کۆمەڵیک شت کراوە، کۆی گشتی ئەم یاسایانە بریتین لە ڕێساگەلێک بۆ پاراستنی مافی وەک بازرگانی، سامان و ماڵ، پیشە، کار، بنەماڵە و ئەشکەنجەی جەستەییە کەهەرکام لەوانە بە جیا باس دەکات. پێشگرتن بە چەوساندنەوەی ژن لەلایەن پیاو و مێتۆدی قەزایی تەکووزمەند و ورد لە تایبەتمەندییەکانی ئەم یاسایانەن، هەرچەند هەندێک لە زانایایی بواری مێژوو ڕەخنە لەم بۆچوونە دەگرن و پێیان وایە کە ئەمە مانۆڕێکی شاهانە بووە بۆ خۆنیشان دان و جیلوەی جوانی دەستەڵاتی ئەم خونکارەیە، بەڵام خۆ هەرنەبێ نووسینەوە و هێنانە بەرباسی ئەم پرسە لە کۆمەڵگای چەند هەزار ساڵ پێش وەک کردەوەیەکی ناوازە سەیر دەکرێ و دەبێ باسی بکرێت.
دووهەم کەس بە ڕوانگەی ئایینییەوە باسی لە هەنێک ماف و ڕێسای تایبەت بە ژیان و بنەماڵە و کۆمەڵگا کردووە، هاڤی مووسا-یە، لە کۆتاییەکانی هەزارەی دووهەم(١١٥٠)، مووسا کە هەڵقولاوی کۆمەڵگایەکی نەریتی جوولەکە بوو، کۆمەڵێک یاسای لە دە برگە(دە فەرمان) بۆ خەڵکی خۆی نووسییەوە کە کاریگەرییەکی زۆری لەسەر پێوەندییەکان و ژیانی کۆمەڵگا دانا، بەشێک لەو ڕێسایانەی هاڤی مووسا بریتین لەوەیکە: دزی مەکەن، شاهیدی بە درۆ مەدەن، کەس مەکوژن، زینا مەکەن، چاوتان لە ماڵی کەس نەبێ و نامووسی جینار و هاوسێ بپارێزن، ڕێزی دایک و باوکان بگرن و … هەرچەند ئەم ڕێسایانە بە نێرینی ئۆلی هاتە نێو کۆمەڵگا بەڵام بۆ پێشگرتن و ڕێز لێنان لە مافی مرۆڤ کاریگەری خۆی هەبووە.
سێهەم کەس کە دەگوترێ بە نووسینەوەی جاڕنامەیەک مێژووی بۆ خۆی و نەتەوەکەی تۆمار کردووە، کەسێک بووە بەناوی کوروش(سایرووس) بەڵام بە هۆی ئەوەیکە شک و گومانی زۆر لەسەر ئەم بۆچوونە هەیە و چەواشەکاران مێژوویان بە قازانجی قەومێکی دیار شێواندووە ئێمە خۆ لەوباسە کە قسەی زۆر لەسەر دەبوێرین….

بابەتی پێوەندیدار

کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد

کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد

2025-05-11
کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا

کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا

2025-05-11
دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە

دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە

2025-05-11
عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا

عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا

2025-05-11
کۆڵبەر و کاسبکار

کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا

by IKHRC
2025-05-11
بەندکراوان

دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە

by IKHRC
2025-05-11
بەندکراوان

عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا

by IKHRC
2025-05-11
وانەکانی مافی مرۆڤ بەشی (٢٦) شاروخ حەسەنزادە

وانەکانی مافی مرۆڤ بەشی (٢٦) شاروخ حەسەنزادە

  • IKHRC
  • ڕێکەوت: 2021-03-12
  • 07:51

درێژەی بەشی بیست و پێنج…

١. لەسەرەتاوە هەتا دەسپێکی سەدەکانی ناوەڕاست.
ئەم خولە درێژترین و لەهەمان کاتدا سەرەکیترین دەورانی مێژوو لەخۆ دەگرێ کە بە سەرەتای چاخی مرۆڤایەتیش ناسراوە. زۆرێک لە ڕەگ و بنجی مێژووی مافەکانی مرۆڤ لەم سەردەمەدا دەست پێدەکات و دەگوورێ، دەرکەوتن و خولقاندنی یەکەم دەستنووسەکانی مرۆڤ لە پەنا دەرخستنی پەروەردەی مافی مرۆڤی ئایینە خوایەکان لەم چاخەدا بەرچاو دەکەوێ.
وەک لە سەرچاوەکانی مێژوودا باس دەکرێ یەکەم کەس “حاموڕابی” خونکاری مەزنی بابیلۆنییەکان(١٧٩٢-١٧٥٠پ.ز) بوو کە لە ساڵی ١٧٣٠ی بەرلە زایین لە ٢٨٢ بڕگە دا یەکەم دەقی حقوقی و یاسایی نووسیوە، ئەم نووسراوەیە بە پێی ئەوەیکە لە چوراچێوەی دابودەستوور و ڕێسای دەستەڵات بەسەر پێوەندییە مرۆڤییەکان نووسراوە دەکرێ دەگەڵ مافەکانی مرۆڤی ئەمڕۆ پێک بگرین. بەتایبەت لە ٦١٣ بڕگەی تایبەت بە لایەنی حقوقی و پشتیوان لە مافی مرۆڤ باسی کۆمەڵیک شت کراوە، کۆی گشتی ئەم یاسایانە بریتین لە ڕێساگەلێک بۆ پاراستنی مافی وەک بازرگانی، سامان و ماڵ، پیشە، کار، بنەماڵە و ئەشکەنجەی جەستەییە کەهەرکام لەوانە بە جیا باس دەکات. پێشگرتن بە چەوساندنەوەی ژن لەلایەن پیاو و مێتۆدی قەزایی تەکووزمەند و ورد لە تایبەتمەندییەکانی ئەم یاسایانەن، هەرچەند هەندێک لە زانایایی بواری مێژوو ڕەخنە لەم بۆچوونە دەگرن و پێیان وایە کە ئەمە مانۆڕێکی شاهانە بووە بۆ خۆنیشان دان و جیلوەی جوانی دەستەڵاتی ئەم خونکارەیە، بەڵام خۆ هەرنەبێ نووسینەوە و هێنانە بەرباسی ئەم پرسە لە کۆمەڵگای چەند هەزار ساڵ پێش وەک کردەوەیەکی ناوازە سەیر دەکرێ و دەبێ باسی بکرێت.
دووهەم کەس بە ڕوانگەی ئایینییەوە باسی لە هەنێک ماف و ڕێسای تایبەت بە ژیان و بنەماڵە و کۆمەڵگا کردووە، هاڤی مووسا-یە، لە کۆتاییەکانی هەزارەی دووهەم(١١٥٠)، مووسا کە هەڵقولاوی کۆمەڵگایەکی نەریتی جوولەکە بوو، کۆمەڵێک یاسای لە دە برگە(دە فەرمان) بۆ خەڵکی خۆی نووسییەوە کە کاریگەرییەکی زۆری لەسەر پێوەندییەکان و ژیانی کۆمەڵگا دانا، بەشێک لەو ڕێسایانەی هاڤی مووسا بریتین لەوەیکە: دزی مەکەن، شاهیدی بە درۆ مەدەن، کەس مەکوژن، زینا مەکەن، چاوتان لە ماڵی کەس نەبێ و نامووسی جینار و هاوسێ بپارێزن، ڕێزی دایک و باوکان بگرن و … هەرچەند ئەم ڕێسایانە بە نێرینی ئۆلی هاتە نێو کۆمەڵگا بەڵام بۆ پێشگرتن و ڕێز لێنان لە مافی مرۆڤ کاریگەری خۆی هەبووە.
سێهەم کەس کە دەگوترێ بە نووسینەوەی جاڕنامەیەک مێژووی بۆ خۆی و نەتەوەکەی تۆمار کردووە، کەسێک بووە بەناوی کوروش(سایرووس) بەڵام بە هۆی ئەوەیکە شک و گومانی زۆر لەسەر ئەم بۆچوونە هەیە و چەواشەکاران مێژوویان بە قازانجی قەومێکی دیار شێواندووە ئێمە خۆ لەوباسە کە قسەی زۆر لەسەر دەبوێرین….

بابەتی پێوەندیدار

کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد

کۆڵبەری ئامرازێکی سیاسیی حکوومەتە بۆ ڕێگریکردن لە گەشەی وشیاریی چینایەتی و نەتەوەیی گەلی کورد

2025-05-11
کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا

کۆڵبەرێک بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی حکوومەت کوژرا

2025-05-11
دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە

دەسبەسەرکردنی هاونیشتمانییەکی خەڵکی مەهاباد و زەوتکردنی جلوبەرگی کوردیی دوو هاونیشتمانیی دیکە

2025-05-11
عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا

عەلی دانشی دیسانەوە دەسبەسەر کرا

2025-05-11
Next Post
چوار کەس لە شارەکانی ورمێ، سەرپێڵ زەهاو و ئیلام کۆتاییان بە ژیانی خۆیان هێنا

چوار کەس لە شارەکانی ورمێ، سەرپێڵ زەهاو و ئیلام کۆتاییان بە ژیانی خۆیان هێنا

Facebook Twitter Telegram Instagram

© CHAWNEWS.COM

هەموو مافەکانی ماڵپەڕ بۆ "چاونیوز" پارێزراون.

Add New Playlist

  • About
  • Gallery
    • Gallery 01
    • Gallery 02
    • Gallery 03
  • Contacts
فارسی
English
  • دەسپێک
  • کۆڵبەر و کاسبکار
  • بەندکراوان
  • سێدارە
  • بابەتەکان
    • هەواڵ
    • بانکی زیندانیان
    • بەڵگە و دۆکیومێنت
    • چاونیوز
    • ڕاگەیەندراو
    • وتووێژ
    • وێنە
    • فیلم
    • وتار
  • لەبارەی ئێمە
  • پێوەندی
  • دەسپێک
  • کۆڵبەر و کاسبکار
  • بەندکراوان
  • سێدارە
  • بابەتەکان
    • هەواڵ
    • بانکی زیندانیان
    • بەڵگە و دۆکیومێنت
    • چاونیوز
    • ڕاگەیەندراو
    • وتووێژ
    • وێنە
    • فیلم
    • وتار
  • لەبارەی ئێمە
  • پێوەندی