پس از قتل حکومتی “ژینا امینی”(مهسا) شهروند اهل سقز کە در تاریخ 16 سپتامبر توسط پلیس امنیت اخلاقی در تهران بازداشت شدە بود؛ در اعتراض بە این قتل حکومتی در کوردستان و سپس در سراسر ایران شهروندان اقدام بە اعتراضات و اعتصابات کردند کە کماکان در بیشتر شهرهای کوردستان اعم از “سقز، سنندج، مریوان، دیواندرە، اشنویە، پیرانشهر، مهاباد، محمدیار، دهگلان، بیجار، بوکان، بانە، کامیاران، آبدانان، کرماشان، قروە، نقدە، ارومیە، شاباد، صحنە، پاوە، ربط، سردشت، جوانرود، ثلاث باباجانی، میاندوآب و … روزانه علیە سیاست های حکومت ایران در حال انجام و برگزاری می باشد.
با گذشت بیش از 55 روز از زمان اعتراض و تظاهرات مردمی کە بە صورت مسالمت آمیز برگزار میشود و با دخالت نیروهای امنیتی بە خشونت کشیده میشود، تا روز شنبە 5 نوامبر 2022 آنچان کە مرکز حقوق بشر کوردستان ایران”چاونیوز” توانستە است با اطلاعات کامل و مستند، آمار 5٦ شهروند کورد کە با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی و سرکوبگر، شکنجە یا بر اثر ضرب و شتم و ضربات باتوم در شهرهای مختلف ایران کشتە شدەاند، ثبت کند. از این تعداد شهروند کشتە شدە، 11شهروند نوجوان زیر 18 سال وجود دارند همچنین 5 تن از جانباختگان نیز زن می باشند.
طبق آمار مرکز حقوق بشر کوردستان ایران، بالغ بر ٢٥٠٠ شهروند دیگر نیز زخمی شدەاند کە بیشتر آنها بە دلیل ترس از بازداشت بە مراکز درمانی مراجعە نکردەاند و بە صورت خود درمانی در منزل اقدام بە درمان خود کردەاند، و در این میان وضعیت جسمانی برخی از زخمی شدگانی کە بیمارستان مراجعە کردە وخیم گزارش شدە است کە بیشتر آنها تحت نظر نیروهای امنیتی قرار گرفتەاند.
همچنین در این بازە زمانی تخمین زدە میشود کە در کوردستان نزدیک بە ٤٠٠٠ شهروند توسط نیروهای اطلاعاتی-امنیتی بازداشت شدە باشند کە تاکنون هویت 900 تن از این بازداشت شدگان از سوی مرکز حقوق بشری کوردستان ایران احراز شدە است کە در میان آنها حداقل 120 شهروند زن و 80 نوجوان کمتر از 18 سال در میان بازداشت شدگان هستند کە اکثر نوجوانان بازداشت شدە دانش آموز میباشند. همچنین از این تعداد بازداشت شدە، 80 دانشجو، 20 فرهنگی و معلم و 65 فعال مدنی، ادبی، فرهنگی و خبرنگار و روزنامەنویس بازداشت شدەاند.

مشخصات شهروندانی کە بر اثر شلیک مستقیم، شکنجە در بازداشتگاه ها و ضرب و شتم نیروهای امنیتی-نظامی جان خود را از دست دادەاند بە شرح زیر می باشد:

1. محسن محمدی، دیواندرە
2.فریدون محمدی، سقز
3.رضا لطفی، دهگلان
4. فواد قدیمی، دیواندرە
5. فرجاد درویشی، ارومیە
6. زکریا خیال، 16 ساله پیرانشهر
7.مینو مجیدی، سرپل ذهاب
8.رضا شهپرنیا، کرمانشاە
9.دانش رهنما، ارومیە
10.امین معرفت، 16 سالە، اشنویە
11.میلان حقیقی، اشنویە
12. صدرالدین لیتان، اشنویە
13. عبدالسلام قادر گلوان، اشنویە
14.عبداللە محمودپور، 17 سالە، اشنویه
15.محسن قیصری، ایلام
16. امیرعلی فولادی، 16 سالە، اسلام آباد غرب
17. سعید محمدی، اسلام آباد غرب
18. ایمان محمدی، اسلام آباد غرب
19. امیرحسین بساطی، 15 سالە، کرمانشاە
20. امیر زارعی، سنقر
21. علی رضا فتحی، سنقر
22. روزبە خادمیان، سنقر
23. صمد برگی نیا، پیرانشهر
24. مختار احمدی، مریوان
25. نیما شفق دوست، 16 سالە، سلما، در اعتراضات ارومیە جان باختە است.
26.یحیی رحیمی، سنندج
27.محمد امینی، سنندج
28.داریوش علیزاده، سنندج
29.پیمان منبری، سنندج
30. آرین مریدی، ثلاث باباجانی
31.اسماعیل دزوار، سقز
32. سینا نادری، 17 سالە، کرمانشاە
33.آرمین صیادی، 15 سالە، کرمانشاە
34.عزیز مرادی، سنندج
35.کمال فقیهی، بوکان
36.سید علی رضا حسینی، کرمانشاە
37. رامین فاتحی، سنندج
38.رامین کرمی، سرپل ذهاب
39.اسماعیل(سمکو) مولودی، مهاباد
40.محمد شریعتی، سنندج
41.افشین آشام، قصرشیرین
42.ابراهیم میرزایی، دهگلان
43.کبری شیخ سقا، مهاباد
44.شاهو خزری، مهاباد
45.زانیار ابوبکری، مهاباد
46.مطلب سعیدپیرو، بانە
47.فریدون فرجی، سقز
48.فرشتە احمدی، سردشت
49.دکتر مسعود احمدی زادە، مهاباد
50.سارینا ساعدی، سنندج
51.داستان مسعود محمد آقا، شهروند اقلیم کوردستان عراق کە در بانە بر اثر شلیک نیروهای امنیتی کشتە شد، این شهروند برای حضور در مجلس ترحیم مطلب سعیدپیرو، بانە آمدە بود.
52.کومار درافتادە، 16 سالە، پیرانشهر
53. سامان قادرپور، اشنویە
54.مومن زندکریمی، 17 سالە، سنندج
55. محمدامین حشمتیان، سنقر
56.نسرین قادری، مریوان

منبع: مرکز حقوق بشر کوردستان ایران”چاونیوز”