چاونیوز: گزارش بخشی از نقض حقوق بشر در کوردستان ایران از سوی دستگاە قضایی، نیروهای مسلح و مراکز امنیتی اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران.
طی دوماهە اول سال ١٤٠٠ هجری شمسی، حداقل ٣٤ کولبر و کاسبکار کورد با تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی، سقوط از ارتفاع بەدلیل تعقیب و گریز، زخمی و یا جان خود را از دست دادەاند. از این ٣٤ کولبر و کاسبکار ٨ تن از آنها کشتە و ٢٦ کولبر دیگر نیز زخمی شدەاند.
از طرف دیگر، روز چهارشنبە ٢٥ فروردین ماه نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران بە روستای “مولیک” از توابع شهرستان ماکو هجوم بردە و با تیراندازیهای کورکورانە یک شهروند ساکن این روستا را با نام “احمد آرسن” کشتند. همچنین روز جمعە ٢٧ فروردین، نیروهای نظامی در یکی از محلات شهر ربط از توابع شهرستان سردشت بەسوی دستەای از مردم بە ظن قاچاق کالا تیراندازی کردە کە در نهایت یک شهروند بانام “خالد رسولی” جان خود را از دست دادە و یک تن دیگر بانام “ابراهیم علی” بە شدت زخمی شد.
لازم بە یادآوری است کە، طی سال گذشتە(١٣٩٩) ٢٢٦ کولبر و کاسبکار کورد بە دلیل تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی، انفجار مین، بهمن، سرمازدگی و سقوط از ارتفاع بە دلیل تعقیب نیروهای نظامی جان خود را از دست دادە و یا زخمی شدە بودند. از این تعداد ٨٠ کولبر و کاسبکار کشتە و ١٤٦ تن دیگر نیز زخمی شدە بودند. همچنین ٧ چوپان و چوبدار در مناطق مرزی بە صورت عمدی مورد تیراندازی نیروهای نظامی ایران قرار گرفتە و جان خود را از دست دادە بودند.
طی همین دو ماه(فروردین و اردیبهشت ماه) ٩٦ فعال مدنی، روزنامەنگار و شهروندان عادی از سوی نیروهای اطلاعاتی بەدلیل آنچە کە “فعالیتهای سیاسی امنیتی و یا همکاری با احزاب کوردی مخالف نظام” خواندە میشود بازداشت شدەاند. تعدادی از این بازداشت شدگان با تودیع قرار وثیقە تا مراحل دادرسی آزاد شدە و دستکم ٢٠ تن نیز از ٢ ماه تا ٤٠ سال حکم دادە شدەاند کە در مجموع بە ١٧٠ سال و ٩ ماه(٢٠٤٩ ماه) زندان محکوم شدەاند. همچنین دو زندانی در زندانهای اورمیە و کرمانشاه بەدلیل شکنجە و دیگری نبود امکانات پزشکی جان خود را از دست دادەاند.
لازم بە ذکر است کە طی سال گذشتە نیز (١٣٩٩) حداقل ٦٤٠ شهروند کورد از سوی نیروهای اطلاعاتی بازداشت شدە بوند کە از این تعداد ١٨٩ تن دادگاهی شدە و بە احکام ٣ ماه تا ٢٥ سال زندان و حتی ٣ مورد حکم اعدام نیز صادر شدە بود کە حکم دو مورد از آنها در دادگاه تجدید نظر تایید شدە است.
همچنین طی دو ماهە اول سال، دستکم ١٠ زندانی کورد کە بیشتر آنها بە جرایم مرتبط با مواد مخدر محکوم شدە بودند اعدام شدەاند. این درحالی است کە بر اساس دادەهای مرکز حقوق بشر کوردستان ایران(چاونیوز) طی سال گذشتە نیز ٤٩ شهروند کە چهار تن از آنها سیاسی بودە در زندان اعدام شدە بودند.
طی این دو ماه، انفجار مین در کوردستان حداقل ١٠ مورد گزارش شدە کە “چاونیوز” مشخصات ٤ نفر را ثبت کردە کە ٢ تن جان خود را از دست دادە و ٢ نفر دیگر نیز زخمی شدەاند. شایان ذکر است کە انفجار مین در سال گذشتە حداقل ٥٠ تن را کشتە و یا بەشدت زخمی کردەبود.
همچنین طی دوماهە اول سال ١٤٠٠، دهها کارگر کورد در شهرهای کوردستان دیگر مناطق ایران طی حوادث کاری مصدوم و یا جان خود را از دست دادەاند. “چاونیوز” مشخصات ١٠ کارگر را ثبت کردە کە براثر حوادث کاری(سوختگی، برق گفتگی، سقوط)جان خود را از دست دادەاند. لازم بە یادآوری است کە، در سال ١٣٩٩ نیز ١٥٠ مورد حوادث کاری گزارش شدە بود کە “چاونیوز” توانستە بود مشخصات کامل ٧٦ نفر را ثبت کند کە جان خود را از دست دادە بودند.
طی ٦٢ روز اول سال، دستکم ٥٥ گزارش خودکشی بە مرکز حقوق بشر کوردستان ایران رسیدە بود کە این مرکز توانست مشخصات ٣٤ نفر را ثبت کند کە اقدام بە خودکشی آنها منجر بە مرگ شدە بود. از این تعداد ١٦ تن مرد و ١٨ نفر دیگر زن بودەاند. همچنین تعداد سە مورد زن و یک مورد مرد زیر ١٨ سال گزارش شدە است. باید یادآورد شد کە، در سال گذشتە “چاونیوز” مشخصات دستکم ١٥٣ تن را گزارش کردە بود کە بە دلایل فقر، بیکاری، ناامیدی، مشکلات خانوادگی و معضلات اجتماعی بە زندگی خود پایان دادە بودند.
