چاونیوز: گزارش بخشی از نقض حقوق بشر در کوردستان ایران از سوی دستگاە قضایی، نیروهای مسلح و مراکز امنیتی اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران
کوردستان ایران طی سە ماە زمستان ١٣٩٩ و فصل چهارم سال، نقض سیستماتیک حقوق بشر در تمامی زمینەهای سیاسی، مدنی، اجتماعی و اقتصادی را تجربە کردە است.
براساس آخرین آمار و اطلاعات کە “مرکز حقوق بشر کوردستان ایران”آن را ثبت کردە است، طی سە ماە زمستان بیش از هزار مورد نقض حقوق بشر در کوردستان روی دادە است کە این مرکز بیش از ٣٥٠ مورد آن را ثبت کردە است.
طی این سە ماە دستکم ٥٢ کولبر و کاسبکار مناطق مرزی کوردستان قربانی محرومیت و سیاست توسعە نیافتگی اقتصادی همچنین رفتار دشمن‌مابانە جمهوری اسلامی ایران در حق بە ملت کورد شدەاند. از این ٥٢ کاسبکار ١٨ تن از آنان کشتە و ٣٤ تن دیگر زخمی شدەاند.
کشتە و زخمی شدن ٥٢ کولبر و کاسبکار کرد در زمستان ١٣٩٩ در حالی است کە در فصل پاییز ٤٨ کولبر، در فصل تابستان ٦٨ کولبر و در بهار نیز ٥٨ کولبر و کاسبکار کورد با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی یا بر اثر سرمازدگی، سقوط از ارتفاع و انفجار مین کشتە و زخمی شدەاند. بر این اساس شمار کولبران و کاسبکارانی کە در سال ١٣٩٩ خورشیدی کشتە و زخمی شدەاند، دستکم ٢٦٦ تن بودەاند.
از طرف دیگر، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبە ١٣ بهمن‌ماە در متروی تهران یک جوان ٢١ سالە کورد اهل دیواندرە را بەنام “مهرداد تالشی” بازداشت و همان شب تحت شکنجە وی را کشتەاند. همچنین روز چهارشنبە ٢٧ اسفندماە در محل “درەدژ” کرماشان بەسوی جمعی از مردم این محلە تیراندازی کردە و در نهایت “سیروان محمدی” ٢٥ سالە کشتە و “علی احمدی” ٧٠ سالە زخمی شدە است.
دستگاە قضایی جمهوری اسلامی طی سە ماە زمستان سال جاری حکم اعدام ٩ زندانی کورد را صادر کردە است کە بخشی بسیاری از آنان بەاتهام قاچاق مواد مخدر و قتل عمد اعدام شدەاند. دستگاە قضایی جمهوری اسلامی همچنین طی ٩ ماە اول سال جاری ٤١ زندانی کورد را اعدام کردە بود. بر این اساس آمار اعدام‌شدگان در کورستان طی سال جاری دستکم ٥٠ تن بودە کە چهار تن از آنان زندانی سیاسی بودەاند.
طی سە ماە زمستان سال جاری براساس اخبار رسیدە بە چاونیوز همچنین خبرهای منتشر شدە از سوی منابع مطلع، ١٩٩ فعال و کنشگر سیاسی و مدنی در کوردستان بەاتهام فعالیت سیاسی و طرفداری از احزاب سیاسی کوردستان بازداشت و زندانی شدەاند. در بین این ١٩٩ تن بخشی از آنان پس از بازجوئی اولیە تا زمان دادگاهی با قرار وثیقە بە شیوەی موقت آزاد شدەاند و ٥٥ تن دیگر پس از دادگاهی بە ٦ ماە تا ١٢ سال زندان محکوم شدەاند و دو زندانی کورد بە اتهام امنیتی علیە جمهوری اسلامی ایران بە اعدام محکوم شدەاند. این ٥٥ زندانی کە در دادگاەاهی غیر عادلانە بە زندان محکوم شدەاند، بە ١٦٨ سال و ١٠ ماه (جمعا ٢٠٢٦ ماە) زندان محکوم شدەاند.
بازداشت و محکوم شدن ١٩٩ فعال و کنشگر کورد در فصل زمستان در حالی است کە طی ٩ ماە بهار و تابستان ٤٤١ تن از مردم عادی و فعال مدنی و سیاسی از سوی دستگاە امنیتی بەاتهام فعالیت امنیتی و سیاسی علیە جمهوری اسلامی و منافع نظام بازداشت شدە بودند و بر این اساس مراکز امنیتی طی سال جاری دستکم ٦٤٠ تن را بازداشت و زندانی کردە است.
همچنین روز یکشنبە ٧ دیماە یک زندانی بەنام “اکبر مصطفی” در زندان مرکزی ارومیە بە دلیل ابتلا بە ویروس کرونا جان خود را از دست دادە است. روز جمعە ٢٦ دیماە “بهمن عقابی” ٣٥ سالە، اهل روستای “چقاجنگای” از توابع اسلام‌آباد کرماشان کە مدتی پیش بەدلیل ضرب و شتم نیروهای آگاهی کرماشان بە حالت کما رفتە بود، در بیمارستان خمینی این شهرستان جان خود را از دست دادە است.
طی سە ماە زمستان دستکم ١٥ تن بەدلیل انفجار مین کشتە و زخمی شدە بودند کە مرکز حقوق بشر کوردستان ایران هویت ٥ تن از آنان را احراز کردە است از میان این ٥ تن سە تن از آنها کشتە و ٢ تن دیگر زخمی شدەاند. با در نظر گرفتن اینکە طی سە فصل بهار، تابستان و پاییز ٢٦ تن دیگر در کوردستان بەدلیل انفجار مین کشتە و زخمی شدەاند، شمار قربانیان مین طی سال جاری تا آن جا کە هویتشان احراز شدە ٣١ تن بودە کە ١٠ تن از آنان جان خود را از دست دادە و ٢١ تن دیگر زخمی شدەاند؛ اما بااطمنیان آمار دقیق قربانیان انفجار مین- براساس منابع رسمی از انتشار آن خوداری می‌کنند یان نام قربانیان را احراز نمی‌کنند- بیشتر از آماری است کە مرکز حقوق بشر شرق کوردستان ثبت کردە است.
خودکشی در کوردستان پدیدەای اجتماعی و زیانبار است کە بەدلیل محرومیت و همچنین بە حاشیەراندن کوردستان از سوی حکومت خساراتش نسبت بە دیگر مناطق ایران بیشتر است. آمارهای مرکز حقوق بشر کوردستان ایران(چاونیوز) بە این اشارە می‌کنند کە طی سە ماە زمستان سال جاری تا آن جا کە مطلع است و رسانەای شدە بیشتر از ٥٠ تن در کوردستان اقدام بەخودکشی کردە کە متأسفانە خودکشی ٣٥ تن از آنان موفق بودە کە ١٦ تن از آنان مرد و ١٩ تن دیگر زن بودەاند؛ کە کم سن‌ترینشان یک نوجوان ١٣ سالە و مسن‌ترینشان یک زن ٤٢ سال بودە است. آمارهای مرکز حقوق بشر نشان می‌دهد در سە ماهە پاییز، زمستان و بهار ١١٨ تن در کوردستان خودکشی کردەاند. بر این اساس ١٥٣ تن از صدها تن کە سال جاری بەدلائل مختلف مانند فقر و مشکلات خانوادگی خودکشی کردەاند، متأسفانە موفق بودە و بە زندگی خود پایان دادەاند.
طی سە ماە زمستان سال جاری حداقل ٩ کارگر کورد قربانی حادثەی کار شدە کە ٨ تن از آنان جان خود را از دست دادەاند. با در نظر گرفتن اینکە طی سە ماە گذشتە سال نیز ٥٨ کارگر قربانی حادثەی کار شدەاند؛ بر این اساس کسانی کە سال جاری بەدلیل حادثەی کار در کوردستان جان خود را از دست دادە یا زخمی شدەاند، ٧٦ تن بودە است. این جدا از صدها تن است کە بەشیوەهای گوناگون در هنگام کار جان خود را از دست دادە، یان زخمی و معلول شدەاند هویتشان احراز نشدە تداوم جان باختن و معلومیت کارگران بر اثر حادثەی کار در حالی است کە ١٠% این کارگرانی کە در هنگام دچار حادثە مشمول بیمە و ٩٠ % دیگر بەویژە کارگران بخش ساختمان سازی تحت نظارت یچ بیمەای نیستند.
این آمار و اطلاعات مرکز حقوق بشر کوردستان ایران درخصوص نقض حقوق بشر کە در این بخش از ایران منتشر کردە تنها این مواردی را در بر می‌گیرد کە اخبار و اطلاعات آن اعلام و رسانەای شدەاند و از سوی منابع موثق بدان اشارە شدە است، در غیر این صورت این مرکز بر این باور است آمار دقیق و درست نقض حقوق بشر در کوردستان از سوی جمهوری اسلامی ایران بیشتر از آماری می‌باشد کە اعلام می‌کند.
