چاونیوز: ڕاپۆرتی بەشێک لە پێشێل‌کاریی مافی مرۆڤ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەهۆی دەزگای قەزایی، هێزە چەکدارەکان و ناوەندە ئەمنیەتییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە

کوردستانی ئێران لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠ و لە وەرزی چوارەمی ئەمساڵیش‌دا سەرکوت‌کاریی کۆماری ئیسلامی و پێشێل‌کردنی مافی مرۆڤ لە هەموو بەستێنە سیاسی، مەدەنی، کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکانی ئەزموون کردەوە.

بەپێی ئەو داتا و زانیار‌ییانەی ناوەندی مافی مرۆڤ بۆ ڕۆژهەڵاتی کوردستان لای خۆی تۆماری کردوون، لە ماوەی سێ مانگی زستانی ١٤٠٠‌دا زیاتر لە هەزار حاڵەتی پێشێل‌کردنی زبری مافی مرۆڤ لە کوردستان ڕووی داوە کە ئەم ناوەندە زیاتر لە ٣٠٠ حاڵەت لەوانی تۆمار کردووە.

لە ماوەی ئەم سێ مانگەدا لانی کەم ٤٣ کۆڵبەر و کاسبکاری ناوچە سنوورییەکانی کوردستان بوونەتە قوربانیی سیاسەتی پەرەنەسەندنی کوردستان لە ڕووی ئابووری‌ و، ڕەفتاری دوژمنکارانەی کۆماری ئیسلامیی ئێران دەرحەق بە گەلی کورد. لەو ٤٣ کاسبکارە ٦ کەسیان کوژراون و ٣٧ کەسیش بریندار بوون.

هەر لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا لانیکەم ١٠ هاونیشتمانی سەرەڕۆیانە لەلایەن هێزەکانی کۆماری ئیسلامییەوە دراونەتە بەر دەستڕێژ کە ٦ کەس لەوان کوژراون و چوار کەسیان بریندار بوون کە بە کورتی ئاماژەیان پێ دەکەین:

– کامبیز حەیدەری کە ڕۆژی شەممە ١٨ی بەفرانبار لە ناوچە سنوورییەکانی سوومار سەر بە شاری قەسری شیرین بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەکانی ئەرتەشی ئێران کوژراوە.

– “مزگێن پەڵەنگی” تەمەن 8 ساڵ کچی کەماڵ خەڵکی ماکۆ کە ڕۆژی چوارشەمە 29ی بەفرانبار لە ئوتومبیلی باوکیدا لە ڕێگای تەورێز-زەنجان درایە بەر دەستڕێژ و کوژرا. لەو ڕووداوەدا “فەلەک پەڵەنگی” تەمەن 16 ساڵ، خوشکی مزگین بریندار بوو.

– محه‌ممه‌د ئه‌حمه‌دی مه‌تین، خه‌ڵكی كرماشان ڕۆژی دووشه‌ممه‌ ١١ی مانگی ڕێبه‌ندان له‌ كاتی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ماڵ له‌گه‌ڵ دایكیدا، لەگەڵ هێزە ئینتیزامییەکان تووشی دەمەقاڵە دەبێ و  له‌ لایه‌ن ئەوانەوە له‌ پێش چاوی دایكی ده‌كۆژرێ.

– گۆڵمراد مورادی، سامان بۆچانی و مەنسوورحەیدەری کە ڕۆژی پێنج‌شەممە، ١٤ی ڕێبەندان لە گوندی قەڵاهوری سەر بە قزای سەرپێلی زەهاوی کرماشان بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامی بریندار بوون.

– فەرهاد شەکەری، خەڵکی بەخشی مایەشتی کرماشان کە ڕۆژی شەممە ٢ی ڕێبەندان لە نزیک شەقامی تێرمیناڵی شاباد لەنێو شاری کرماشان بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە چەکدارەکانی ئێران کوژرا.

– سوورەت سەیادی و پوریا یاری، دایک و کوڕ خەڵکی گوندی تەختەگای کرماشان کە ڕۆژی ٢٢ی ڕەشەمە دراونەتە بەر دەستڕێژ و گیانیان لێ ئەستێندرا.

دەزگای قەزایی کۆماری ئیسلامی هەر لە ماوەی سێ مانگی زستانی ئەمساڵدا سزای ئێعدامی لەسەر ٢٧ بەندکراوی کورد جێبەجێ کردوە کە بەشی هەرە زۆریان بە تۆمەتی پێوەندیدار بە ماددەی هۆشبەر و کوشتنی بەئانقەست ئێعدام کراون.

لە ماوەی سێ مانگی زستانی ئەمساڵ‌دا ئەوەندەی سەرچاوەکانی هەواڵ پشتڕاستیان کردۆتەوە و دەستیان بە زانیارییەکان ڕاگەیشتووە، ١٣١ چالاک و هەڵسووری سیاسی و مەدەنی لە کوردستان بە تۆمەتی چالاکیی سیاسی و لایەنگری لە حیزبە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵات دەسبەسەر و زیندانی کراون. لەو ١٣١ کەسە بەشێکیان دوای لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان تا دادگایی‌کرانیان بە دانانی بارمتە بە شێوەی کاتی ئازاد کراون و ٣٩ کەسیان دوای دادگایی کردن سزای لە مانگێک زیندان تا ١٥ ساڵ بەندکرانیاندا بەسەردا سەپاوە و ٣ بەندکراوی کوردیش (یەزدان میرزایی، خەڵکی ئیلام؛ فیرووز مووسالو، خەڵکی قوتوور؛ حاتەم ئوزدەمیر، خەڵکی باکووری کوردستان) بە تۆمەتی چالاکی ئەمنیەتی دژی کۆماری ئیسلامیی ئێران حوکمی ئێعدامیان دراوەتێ. ئەو ٣٩ بەندکراوەی کە لە دادگاییکردنێکی ناعادڵانەدا سزای زیندانیان بەسەردا سەپاوە، ١١٧ ساڵ و ٤  مانگ (سەرجەم ١٤٠٨ مانگ) بەندکرانیان بۆ بڕاوەتەوە.

هەر لە ماوەی سێ مانگی زستانی لانیکەم ٢٥ کەس بەهۆی تەقینەوەی مین کوژراون و بریندار بوون کە ناوەندی مافی مرۆڤ بۆ ڕۆژهەڵاتی کوردستان شوناسی ١٥ لەوانی ئاشکرا کردووە. لەو ١٥ کەسە ٢ کەسیان کوژراون و ١٣ کەسیان بریندار بوون.

خۆکوژی لە کوردستان دیاردەیەکی کۆمەڵایەتیی زیانباری دیکەیە کە بەهۆی بێمافی و هەروەها پەراوێزخرانی کوردستان لەلایەن حکومەتەوە خەسارەکانی لەچاو ناوچەکانی دیکەی ئێران گەلێ زیاترە. ئامارەکانی ناوەندی مافی مرۆڤ بۆ ڕۆژهەڵاتی کوردستان ئاماژە بەوە دەکەن کە لە سێ مانگی زستانی ئەمساڵدا ئەوەندەی زاندراوە و بە میدیایی کراوە زیاتر لە ٥٠ کەس لە کوردستان هەوڵی خۆکوژییان داوە کە بەداخەوە هەوڵی ٣٨ کەس لەوان سەرکەوتوو بووە کە ٢٤ کەسیان پیاو و ١٤ کەسیان ژن بوون؛ کە که‌م ته‌مه‌نترینیان کچێکی تەمەن ١٦ ساڵ و به‌ته‌مه‌نترینیان پیاوێکی ته‌مه‌ن ٤٧ ساڵ بووه‌.

لە ماوەی سێ مانگی زستانی ئەمساڵدا دەیان کرێکاری کورد بوونەتە قوربانیی ڕووداوی کار کە “چاونیوز” ناوی ١٣ کەس لەوانی ئاشکرا کردوە کە بە هۆکاری جۆراوجۆری بەربوونەوە لە بەرزایی و تەزووی کارەباوە گیانیان لەدەست داوە. هەواڵدەرییەکانی کۆماری ئیسلامی ڕۆژانە حاڵەتەکانی ڕووداوی کار بەبێ ئاماژە بە ناوی کرێکارە قوربانییەکان ڕووماڵ دەکەن و بەو پێیە بە ئاشکرا سەدان کەس لەو سێ مانگەدا بە شێوەی جۆراوجۆر لە کاتی کاردا گیانیان لەدەست داوە، بریندار یان نقوستان بوون و ناوەکانیان ئاشکرا نەکراوە. بەردەوامیی گیانلەدەستدان و نقوستانبوونی کرێکاران لە کوردستان بەهۆی ڕووداوی لە حاڵێک دایە کە تەنیا سەدی ١٠ی ئەم كرێكارانەی لە کاتی كاركرندا تووشی رووداوی کار ده‌بن بیمەن ‌و، سەدی ٩٠ی کرێکاران، به‌ تایبه‌ت کرێکارانی که‌رتی بیناسازی لە ژێر چاودێریی هیچ بیمەیه‌ک دانین.

ئەو ئامار و زانیارییانەی ناوەندی مافی مرۆڤ بۆ ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەسەر پێشێلکردنی مافی مرۆڤ لەو بەشەی ئێران بڵاوی کردۆتەوە تەنیا ئەو بەشە لەو حاڵەتانە دەگرێتەوە کە هەواڵ و زانیارییەکان بە ئاشکرا بە میدیایی کراون و لە لایەن سەرچاوە باوەڕپێکراوەکانەوە ئاماژەیان دراوەتێ، ئەگینا ئەو ناوەندە پێی وایە کە ئاماری ورد و دروستی پێشێلکاریی مافی مرۆڤ لە کوردستان بەهۆی کۆماری ئیسلامیی ئێران زۆر زیاتر لەو ئامارەیە کە ڕاگەیەندراوە.

خشتەکانی پێشێلکاریی مافی مرۆڤ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠ی هەتاوی‌دا

ئەو کۆڵبەر و کاسبکارانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا کوژراون و بریندار بوون

ناونیشانی ئەو کەسانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا لەدار دراون

زانیاری لەسەر ئەو کەسانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا لە کوردستان بەهۆی چالاکیی سیاسی دژ بە کۆماری ئیسلامیی ئێران گیراون

زانیاری لەسەر ئەو کەسانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا  لە کوردستان بوونەتە قوربانیی تەقینەوەی مین

زانیاری لەسەر ئەو کەسانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا لە کوردستان خۆیان کوشتوە

زانیاری لەسەر ئەو کەسانەی لە سێ مانگی زستانی ١٤٠٠دا  لە کوردستان بوونەتە قوربانیی ڕووداوی کار